Been (hakker): opgesloten in voetballiefde

 

Zijn grootste kracht is wellicht ook zijn grootste valkuil: hij ademt Feyenoord, leeft voor Feyenoord, snapt Feyenoord, is Feyenoord. Met die passie en de resultaten bij NEC op zak leek Mario Been de gedroomde trainer voor de geplaagde ploeg uit Rotterdam. Dé man die het grootse Feyenoord weer in ere zou herstellen. Niemand die enige sympathie voor Feyenoord koestert, durft de huidige stand op de ranglijst te bekijken en zapt vlak voor het einde van Studio Sport naar een andere zender.

Snapt iemand nog waar het misgaat in Rotterdam?

Wat mij betreft begint het bij de grootsheid van Feyenoord: elf jaar geleden voor het laatst landskampioen en winnaar van de Johan Cruijff schaal, successen die met het winnen van de UEFA Cup in 2002 werden bekroond. In 2008 volgt de KNVB beker. De viering van die successen wordt overschaduwd door de aanhoudende berichten van wanbeleid en geldnood.

Ik zie dat Mario Been wordt ondergetrokken in de onrealistische dadendrang in De Kuip. Met een van pijn vertrokken gezicht posteerde hij zich tijdens de rampzalige wedstrijd tegen PSV aan de zijlijn, zodat iedereen zeker wist dat hij zijn grote voetballiefde nooit zal verlaten. De vraag blijft of hij op dat moment nog wist wat links en rechts was.

Been lijkt inmiddels tot rust gekomen en weet de eeuwige stopper spil Beenhakker achter zich. Wat ik, en ik hoop iedereen die iets met coachen of trainen doet of op topsportniveau zijn of haar sport bedrijft, wil weten is of hij in staat is geweest zijn jaarplan bij te stellen en zijn werkplan daarop aan te passen. Ik wil weten hoe Mario Been zijn spelers weer terug bij hun taak brengt. Zijn commentaar “Gepassioneerd spelen en de schandalige wedstrijd van afgelopen zondag wegpoetsen” kan ik billijken, maar neigt naar een korte termijn resultaatdoel dat op geen enkele wijze zal aangeven hoe de vlag er bij Feyenoord voor staat, en of de spelers hun taak begrijpen en als een team kunnen samenwerken. Wanneer er van de eerstvolgende tegenstander wordt gewonnen kan dat iets zeggen over de tegenstander, het weer, de gesteldheid van het veld of de vorm van de dag van één van de spitsen van Feyenoord. De prestatie van de selectie van Feyenoord staat niet een direct relatie tot het resultaat van die wedstrijd.

Ik vertrouw dat Mario Been dat weet, en vraag mij tegelijkertijd af of hij er wat mee kan, en vooral mee mag van zichzelf. Wanneer Been uit liefde voor zijn club van wedstrijdresultaat naar wedstrijdresultaat gaat leven dan zal het dogma van de grootsheid van Feyenoord  als een molensteen om zijn nek gaan hangen en zowel hem als de grote club Feyenoord voor de lange termijn naar een lager plan brengen. Als hij links en rechts weer kan onderscheiden en de kaders kan verzetten dan zal hij zich realiseren dat hij in een fantastische positie verkeert: alles mag weer en elk alternatief kan worden geprobeerd. De resultaatmafia gelooft immers nergens meer in, en dat biedt vrijheid aan de getergde coach. Hij kan terug naar de basis en nog voor het kerstreces orde op zaken stellen door helderheid te scheppen en zo Feyenoord weer uitzicht te geven op sportief (en financieel) herstel. Wanneer Mario Been weer weet waar hij en zijn ploeg verantwoordelijk voor zijn, dan kan hij weer vooruit.

Eind september degradeerde mijn club Onze Gezellen uit de overgangsklasse softball door in de play-off wedstrijden van Roef! Te verliezen. De rit van Moergestel naar Haarlem was nat, grauw en ijzingwekkend stil. Het traditionele ‘uithuilen’ was in volle gang. Die ochtend daarna heb ik meestentijds aan de telefoon doorgebracht. Het ‘opnieuw beginnen’ was gestart. En het is niet alsof je een keuze hebt. De getrouwen die de dag ervoor waren meegereisd naar Brabant moesten te ver in hun geheugen terug om zich te herinneren wanneer Onze Gezellen niet op topsportniveau had gesoftbald. Het aanwezige relativeringsvermogen kon de conclusie dat de eerste klasse Onze Gezellen onwaardig is niet van tafel poetsen. Toch biedt ook de nieuwe, ongewilde situatie volop kansen: je kunt de bakens verzetten, krijgt ruimte voor een nieuw plan en wanneer je in staat bent om dat intern duidelijk te communiceren dan blijkt dat de rijen nog nooit zo gesloten zijn dan nu.

Er lijkt een begin van een nieuw elan te ontstaan dat uit onverwachte hoek wordt gesteund en zelfs gedragen. Het is de start van een complex proces, waarin heldere communicatie de sleutel voor alle betrokkenen is. In dat proces worden rollen, taken en verantwoordelijkheden duidelijk, en kan er weer plaats zijn voor initiatief en plezier. Ook bij Onze Gezellen blijft, net als bij Feyenoord, alles breekbaar: je weet dat een goede voorbereiding, die er voor zorgt dat de individuele prestaties zo effectief mogelijk worden opgerold in een teamprestatie, gaat worden getoetst in de praktijk van de competitie en je pas dan kunt zien of jouw bakens op de juiste plek stonden. Je weet ook dat je in die voorbereiding van jouw eigen kracht uitgaat en je daarmee een optimale uitgangspositie voor de ploeg creëert. Dat, samen met veel durf, vertrouwen en transparantie, is de basis voor een lange termijn prestatie waarbij de resultaten vanzelf komen.

Wellicht gaat de vergelijking van wereldclub Feyenoord met mijn cluppie Onze Gezellen in omvang en belang mank, in essentie komen beide situaties en hoe daar mee om te gaan overeen: wanneer Been en De Bruijn zich richten op de ontwikkeling van de prestaties van hun spelers en speelsters dan gaan zij zien dat hun keuzes en geduld zich laat terugvertalen in de plek op de ranglijst.

Marco Molleman.

Reageren: marco.molleman@quicknet.nl (www.unwiredcoaching.nl)