(Rechts)omdenken
(Rechts)omdenken.
Al gedaan? In een door het avonddonker omhuld clubhuis de eerste bijeenkomst met de nieuwe beoogde selectie gehad? Gesproken over jouw ideeën voor het komend jaar?
En, waren jouw spelers het er mee eens? Tuurlijk, zolang er nog geen druk op de ketel staat vinden ze alles een goed plan. Ze zitten zelf ook vol goede moed en goede plannen.
Heb je daar naar gevraagd? Nee? Geen paniek: het kan nog.
Nog geen eerste teambespreking gehad? Zo ga ik het doen:
Even voor de duidelijkheid: natuurlijk heb ik samen met mijn collega coaches samengezeten en een eerste opzet voor het komend jaar gemaakt. Degelijk en nauwelijks spectaculair voor hen die dit al een tijdje doen.
In de aanpak naar het team toe gaan we met ons plan in de achterzak een andere volgorde aanhouden. Tijdens onze eerste teambespreking stellen we, zonder uitleg vooraf, vier vragen.
1. Wat wil je bereiken dit jaar?
2. Hoe ga dit verknallen?
3. Wat heb je nodig om toch bij jouw doel te komen?
4. Wat maakt dat je de opsomming van vraag 3 nodig hebt?
De antwoorden op de eerste vraag laten zich gemakkelijk raden: “plezier hebben, handhaven, kampioen worden, zelf beter worden, enz.”
De antwoorden op vraag twee vormen de start van ‘negative brainstorming’ of ‘reversed brainstorming’, een techniek die vanuit de versterking van een probleemstelling een oplossing distilleert.
Let op hoe snel deze antwoorden op tafel komen. Echt, geloof me, deze vraag beantwoorden gaat in een rondetijd van minder dan twee minuten.
De mogelijkheden voor de oplossing van de mogelijke problemen op weg naar het doel uit vraag één komen aan de orde in de antwoorden op vraag drie.
Dit lijkt aanvankelijk ook vrij snel te gaan: wat is er makkelijker dan de antwoorden uit de vorige vraag omdraaien? Toch gaan de spelers zien dat die vlieger niet altijd opgaat. Reken hier op een wat langere rondetijd.
De ‘kneep’ zit in de laatste vraag: die brengt de spelers terug bij de eerder genoemde doelen: Wat maakt dat we alles wat we noemen om het teamdoel te bereiken nodig hebben? Welke betekenis hebben die zaken of activiteiten voor ons? Wat willen we samen?
In het bovenstaande procesje schaaf ik een beetje aan de techniek van ‘negative brainstorming’ (daarin wordt in de regel gestart met een probleem en wordt door dat probleem te verergeren de weg naar een oplossing gevonden) om zodoende te toepasbaarheid op een team sporters van toepassing te laten zijn. Met name een groep jonge sporters is prima in staat om op deze wijze een eerste invulling te geven aan de start van een seizoen. Junioren hebben een prima beeld van wat zij willen en hoe voor hen en het team het jaar er uit kan zien. Vraag hen gerust naar het uiteindelijk aantal spelers van de selectie. Ook dat antwoord hebben zij paraat.
Wanneer je een teambespreking zo inricht zijn de spelers meteen aan zet en krijgt de avond een heel andere dynamiek dan die van de reguliere bespreking waarin de coach de doelen en afspraken voor het komend jaar voorleest.
De spelers vullen het plan in en de coach kan door het stellen van vragen dat proces faciliteren en positief manipuleren.
De ervaring leert dat de spelers op eigen kracht de 80-20 regel halen. 80 procent van dat wat in jouw plan staat komt tijdens de bespreking zonder aanvullende vragen van jouw kant naar voren. De laatste 20 procent haal je naar voren door het stellen van vragen over de punten die de spelers aanbrengen. Zoek daarbij naar verdieping en betekenis. Dat laatste wordt namelijk gecheckt in de vierde vraag. Op dat punt maak je de koppeling naar het doel dat eerder is genoemd. Op die manier haal je misschien wel 110 of meer procent. Doordat de spelers hun ideeën vrijelijk mogen uiten is de kans aanwezig dat ze met punten komen die jij nog niet hebt bedacht en krijg je tijdens zo’n gesprek een aardig inzicht in potentiele kandidaten voor het aanvoerderschap.
Aan het eind vat je samen door de genoemde doelen en de activiteiten die daar bij horen te herhalen en vraag je bij elk punt of je begrepen hebt wat er is bedoeld en of dat er nu ook zo staat.
Wanneer je die samenvatting vervolgens als bevestiging van wat is afgesproken de volgende dag ook nog eens mailt aan alle betrokkenen, dan heb je het team in een snelkookpan geblancheerd naar een nieuw seizoen toe.
Eerste bespreking al gehad? Dan ga je over op slow cooking. Gebruik de eerste zaaltrainingen om de vragen alsnog te stellen. Begin bijvoorbeeld met de uitkomst van de teambespreking om een bruggetje naar vraag twee te maken.
De volgende stap in het recept is om de spelers los te laten. Geef ze de nodige ruimte om te ontdekken of dat wat is besproken en afgesproken ook echt gaat werken. Uiteindelijk is de eerste pitch nog ver weg en heb jij als coach nog mogelijkheden te over om de ploeg tot een team te smeden.
Marco Molleman.
Twitter: MarcoMolleman
Reacties