Mannuh! Luisteruh!
Mannuh! Luisteruh!
Het is crisis. Het staat op de voorpagina van alle kranten en wegzappen van het vreselijke nieuws lijkt ook al geen optie. Afstemmen op Radio 1 of BNR is ook af te raden wanneer de crisis tot depressiviteit zou kunnen leiden. Uit alle hoeken en gaten komen deskundigen gekropen die wat mij betreft de tijden van Van Kooten en De Bie weer doen herleven (http://www.youtube.com/watch?v=Inl-nCqpU2I) door niets toe te voegen en nog meer verwarring te zaaien over wat er nu werkelijk aan de hand is.
Wat opvalt is dat wanneer de allesbeheersende financiële crisis wordt besproken vaak wordt ingezoomd op dat wat het vandaag voor de portemonnee van ‘de mensen in het land’ betekent of gaat betekenen. Daarmee wordt een proces gestart dat de deskundigen die de details, de diepere achtergrond en bredere gevolgen willen belichten in het luchtledige laat praten. De luisteraar of kijker is zich namelijk allang aan het bedenken waar het zou kunnen gaan wringen in het huishoudbudget. Dat is menselijk en niks mis mee, maar grenst tegelijkertijd wel aan dat wat Maarten van Rossem ‘fact free politics’ noemt. Na een minuutje of vier legt hij het in dit fragment uit: http://www.youtube.com/watch?v=wHRYFNL65hU.
Zomaar aannemen wat een ander zegt en daarop jouw acties afstemmen, in hoeveel andere gevallen doet iemand dat? Er gebeuren hier dus twee dingen: de luisteraar kijkt, zonder de details te kennen en te weten of deze deskundige ook echt deskundig is, naar z’n eigen hachje en vergeet de rest van de boodschap waardoor hij de inhoud en de intentie van de ander mist en checkt daardoor vervolgens niet of hij de inhoud heeft begrepen en of die klopt.
De ruis op lijn die dat met zich meebrengt zie ik ook terug op de velden tijdens trainingen en wedstrijden. Voor alle coaches die nu denken “hij heeft helemaal gelijk, die spelers luisteren nooit, doen alleen maar wat ze zelf leuk vinden” heb ik slecht nieuws. Luisteren is vooral van belang voor coaches. Naast zelf in staat zijn om te luisteren wat de speler zegt en wil zeggen is weten wat de speler bedoelt een onmisbare vaardigheid voor elke coach. Iedereen heeft daarvoor twee instrumenten beschikbaar die alleen maar even aangezet hoeven te worden. Wanneer je het beeld aanzet bij het luisteren naar anderen dan kun je gaan ontdekken of datgene wat de ander zegt ook klopt met zijn lichaamshouding. Onderzoek heeft uitgewezen dat bij luisteren mensen voor meer dan 50 procent de non-verbale communicatie van de ander meenemen bij het luisteren: kijkt de ander mij aan wanneer hij iets zegt, hoe houdt hij zijn handen en schouders, bloost hij, en zich daarnaast voor bijna 40 procent concentreren op hoe iemand iets zegt: praat de ander hard, zacht, stottert hij. Op het moment dat die non-verbale of para-verbale kenmerken overeenkomen met de boodschap kun je als coach met de daadwerkelijke inhoud aan de slag. Iemand die boosheid voelt zal wellicht harder praten en lichaamstaal inzetten om de boosheid kenbaar te maken en iemand die angst voelt kan gaan stotteren en blozen en zichzelf klein maken.
Wanneer de lichaamstaal of intonatie niet overeenkomen met de boodschap dan is het handig om dat eerste te benoemen. Er is dan bijna altijd iets anders aan de hand. Een speler die wegkijkend met zachte stem aan je vertelt hoe fijn hij het heeft in het team wil jou als coach wellicht iets anders zeggen.
Het andere instrument dat in principe altijd aanstaat is intuïtie. Nooit gehad dat je op een feestje binnenkwam, de kamer in keek en dacht: “Goh, gezellig, ik ben over een half uurtje weer weg hier”? Zo werkt het met jouw team ook. Je kan het gevoel hebben dat het team niet vooruit te branden lijkt of dat je terwijl je het veld opstapt ‘weet’ dat het ‘goed’ zit. De winst zit vervolgens in het benoemen van wat je voelt zodat je weet waar je op gaat sturen. Dat geldt vooral wanneer jij ‘denkt’ dat het team niet vooruit te branden is. Of de spelers herkennen dat niet, of ze hebben nu, nadat jij jouw intuïtieve gevoel met ze hebt gedeeld, de gelegenheid om te kijken naar hun houding en gedrag om waar nodig de knop om te zetten.
Als je in staat bent deze twee instrumenten aan te zetten dan ben je in staat te luisteren naar de ander en te voelen in jouw omgeving zonder je te bepreken door de gedachten over dat wat de ander zegt voor jou gaat betekenen. De populaire uitspraak dat luisteren het belangrijkste deel van communiceren is klopt als een bus: pas als je weet waar het over gaat en wat de ander echt bedoeld te zeggen kun jij jouw aandeel weer gaan hebben. Een coach die deze instrumenten gebruikt maakt dat zijn spelers weten dat het veilig is om dat wat voor hen belangrijk is met de coach te bespreken en tegelijkertijd ook donders goed dat ze het van de coach gaan terughoren wanneer ze niet congruent zijn in hun boodschap. De bonus is dat je dan direct in de gelegenheid bent jouw ideeën af te stemmen op de feedback uit de groep en de groep in dat beeld mee te nemen.
Op die manier creëer je ruimte voor focus op de prestatie in plaats van aandacht voor ‘ruis’. Vooral softballcoaches zullen hier veel profijt van hebben.
Er is altijd een alternatief. Je roept de groep bij elkaar, recht de rug en start met: “Mannuh! Luisteruh!” http://www.youtube.com/watch?v=qKs1YN73nh8
Marco Molleman.
Twitter: MarcoMolleman
Reacties